Foto: Jan Maassen Fotografie
Tekst: Stichting Oud Uithoorn/De Kwakel

Gemaal Het Zandpad

Amsteldijk-Zuid 7, Uithoorn
Gemeentelijk monument

In 1927 tekende architect B. van Rinsum uit Wilnis het ontwerp voor het huidige gemaal Het Zandpad en in 1950 een bergplaats bij dit pand. Er kwam een machinekamer met dieselmotor om het waterpeil in de polder te regelen. Voortaan was men niet meer afhankelijk van de wind.

Sinds 1635 stond er een watermolen op deze plek die het water op de Amstel uitsloeg. De molen kreeg voor het laatst in 1863 nog een grote opknapbeurt. Het Zandpad was een achtkantige rietgedekte bovenkruier, grijs-groen geschilderd met gele kozijnen. Op het bord stond trots: ‘Het Zandpad – anno 1635-1851’. Het laatste jaartal stond er vanwege de renovatie die toen uitgevoerd werd.

In de negentiende eeuw draaiden diverse leden van de familie Van Grieken de molen tot omstreeks 1925. In de zomer bivakkeerde de familie in het ernaast gelegen zomerhuis, waar meer ruimte was voor het gezin dan in de molen. In november 1926 tekenden een aantal ingelanden (grondbezitters) bezwaar aan tegen de plannen van een ‘eigengereid’ bestuur om de twee windmolens (Vrouwenakker en Het Zandpad) te vervangen door motorische bemaling. Verdwijnen van de molens betekende schade aan de natuur en het landelijke aspect van Uithoorn, een moderne argumentatie. Bovendien zou men Het Zandpad prima kunnen voorzien van elektrische reserveaandrijving conform het advies van de Vereeniging Hollandsche Molen, aldus de bezwaarmakers.

In 1929 werd de molen dan toch afgebroken. Jacobus Verhoek was voorzitter van het Uithoornse Polderbestuur; hij was getrouwd met Maria van Grieken (dochter van Thomas van Grieken die de Vrouwenakkerse molen draaide). Toen Ko Verhoek in 1954 afscheid nam van het bestuur werd het bord Het Zandpad vervangen door Verhoek. Omstreeks 2007 werd de oorspronkelijke naam weer op de gevel geplaatst. Midden jaren tachtig kwam er vanwege de geluidsoverlast een elektrisch aangedreven motor. In 1991 kwam verderop aan de Amsteldijk-Zuid een vervangend gemaal.

MEER MONUMENTEN

Dit pand werd ontworpen door architectenbureau Zanstra, Giesen & Sijmons (1932-1954).

Rond 1910 werd deze boerderij bewoond door Gerrit Broere getrouwd met Maria Konst, dochter van ‘Dunne Bertus’ Konst. Dit huwelijk…

Emmanuel Brom gaf in 1906 opdracht tot het bouwen van een woonhuis aan de rand van het bovenland en de…

De naam De Dankbaarheid gaat verder terug dan 11 maart 1865, toen de eerste steen gelegd werd voor deze boerderij.

Aan de rand van de fortgracht die het eiland omsluit waarop Fort aan de Drecht is gebouwd staan de fortwachterswoning,…

Het pand is gebouwd tussen 1850 en 1880, maar is waarschijnlijk deels ouder.

Dit blok van drie woonhuizen verrees na de brand van 23 juli 1781 in de Schans, ooit een lommerrijke straat.

ALLE MONUMENTEN